Otpadne vode – poreklo i karakteristike

Otpadne vode – poreklo i karakteristike

Razvoj civilizacije uslovio je sve veće korišćenje vodenih resursa, ali i njihovo intezivnije zagađenje prilikom puštanja neprečišćenih ili nedovoljno prečišćenih otpadnih voda u iste. Zbog ovakvog ugrožavanja kvaliteta vode, javlja se sve veća potreba za prečišćavanjem otpadnih voda.

Od prirodne vode, pošto je jednom iskorišćena za određenu namenu, nastaje upotrebljena ili otpadna voda. Tom prilikom u njen sastav ulazi manje ili veća količina različitih primesa – zagađivača, odnosno njene fizičke, hemijske i biološke karakteristike se u toku upotrebe toliko menjaju da ona postaje nepodobna za onu upotrebu pri kojoj je i nastala.

Klasifikacija otpadnih voda može da se izvrši na više načina, najčešći su na osnovu:
1. izvora zagađujućih materija
2. sadržaja zagađujućih materija i njihovo dejstvo na vodoprijemnik

Prema izvoru zagađujućih materija, otpadne vode mogu biti:
1. komunalne otpadne vode,
2. indrustrijske vode,
3. poljoprivredne otpadne vode,
4. atmosferske otpadne vode,
5. otpadne vode ostalih izvora.

Komunalne otpadne vode nastaju kao proizvod životne aktivnosti stanovništva i pratećih delatnosti. U ovu grupu otpadnih voda spadaju: sanitarne otpadne vode, infiltracione otpadne vode i industrijske otpadne vode. Sanitarne otpadne vode nastaju u domaćinstvima, javnim ustanovama, zdravstvenim ustanovama, školama i slično. Infiltracione otpadne vode potiču od vode koja prolazi kroz pukotine poroznih cevi i ulazi u kanale predviđene za atmosvefske padavine, topljenje snega, pranje ulica i slično. Industrijske otpadne vode nastaju u industrijskim postrojenjima, čiji otpad sme da se ispušta u gradsku kanalizaciju.

Sastav komunalne vode zavisi od standarda i načina života stanovništva i vrste industrije koja se nalazi u naseljenom mestu, a stepen kontaminacije vode zavisi od naseljenosti sredine (manja naselja imaju manju kontaminiranost vode, i obrnuto veća naselja veću zagađenost vode). Komunalne otpadne vode karakteriše i značajna biološka zagađenost (mnogi uzročnici zagaznih bolesti se mogu naći u njoj). Organska jedinjenja koja se mogu naći u ovakvim vodama su: aminokiseline, masne kiseline, sapuni, anjonski deterdženti, amini, amidi i mnoga druga jedinjenja. Sa druge strane kada govorimo o neoganskim materijama, njih ima znatno manje i to su uglavnom soli i čvrsti otpaci različitog sastava. Glavni neogranski sastojci su rastvorene soli u obliku jona i to: Na⁺, K⁺, Ca²⁺, Mn²⁺, NH₄⁺, Cl^-, NO^-, SO^2- i PO₄^3-.

Zbog velike važnosti industrijskih otpadnih voda u ekologiji, posebnu pažnju posvetićemo ovog grupi, donekle i nevezano za priču o komunalnim otpadnim vodama, jer postoji jedan deo industrijskih voda koje ne smeju da se ispuštaju u gradsku kanalizaciju zbog svog sastava već mora prethodno da se vrši njihovo prečišćavanje.

Otpadne vode koje nastaju na industrijskim postrojenjima mogu biti različitog sastava kao i stepena zagađenosti u zavisti kako je voda upotrebljena. Zagađenost vode zavisi takođe i od vrste industrije u kojoj se koristi, čak i u okviru iste grane industrije može da bude različita zagađenost otpadnih voda. Otpadne vode industrijskih postrojenja obuhvataju: procesne vode, rashladne vode, vode od čišćenja i dezinfekcije objekta i opreme industrije i sanitarne vode. Najzagađenija među navedenim je procesna voda jer dolazi u direktan kontakt sa sirovinom i neophodno je njeno prečišćavanje, a sa druge strane najčistija je voda za hlađenje i pre njenog ispuštanja u kanalizaciju nije potrebno njeno prečišćavanje. Sa vodom za hlađenje se javlja problem visoke temperature gde kao posledica može da se javi smanjenje količine rastvorenog kiseonika u vodoprijemniku u koji se ispušta. Industrijske otpadne vode mogu se podeliti u dve grupe i to one koje sadrže pretežno neorganske i/ili organske materije biološki teže ili lakše razgradive.

Najznačanije količine otpadnih voda potiču iz sledećih grana industrije: hemijske, metaloprerađivačke, prehrambene, tekstilne, papirne, kožarske, kao i od energetskih i termoenergetskih postrojenja.

Otpadne vode iz poljoprivrede nastaju usled primene različitih sredstava za zaštitu bilja kao i mineralnih đubriva, takođe mogu poticati i od životinjskog otpada, erozije tla i slično.

Nastanak otpadnih voda na velikim stočnim farmama vezuje se za neadekvatno odlaganje tečnog stajnjaka koji nastaje na farmama. Tečni stajnjak se sastoji od vode i velike količine organske i mineralne materije. Obradive površine predstavljaju takođe zagađivače podzemnih i površinskih voda. Prilikom ulivanja otpadnih voda iz poljoprivrede u površinske vode može doći do porasta brojnosti algi i drugih fotosintetičkih organizama što dovodi do eutrofikacije vode.

Atmosferske otpadne vode potiču od spiranja padavina sa gradskih i industrijskih teritorija, od padavina iz zagađene atmosfere i drugo. Iako voda iz atmosfere ne bi trebalo da bude značajno zagađena, zbog zagađena vazduha i vode došlo je do smanjenja kvaliteta atmosferskih padavina. Zagađujuće supstance se iz vazduha talože pod uticajem sile Zemljine teže ili se ispiraju atmosferskim padavinama, a od posebnog su značaja kisele kiše.

U ostale izvore otpadnih voda spadaju: deponije smeća, transportni plovni objekti, eksploatacija peska i šljunka iz rečnog korita i drugo. Deponije smeća predstavljaju izvor zagađivanja vode zbog toksičnosti otpada koji se odlaže na nju, što za posledicu ima ispiranje štetnih materija u podzemne i površinske vode. Otpadne vode koje nastaju na plovnim objektima mogu se podeliti na: fekalne, vodu koja podiče iz brodske kuhinje, kupatila i perionica, a posebno se površinske vode zagađuju usled havarija tankera prilikom kojih velike količine nafte i njenih derivata završe u vodi. Eksploatacijom peska i šljunka menja se vodeni tok reke, dubina i širina vodenog korita što za posledicu ima da voda postane nepodesna za život i ishranu vodenog sveta.

Pored navedene podele otpadnih voda, podela može biti izvršena i prema sadržaju zagađujućih materija i dejsvu na vodoprijemnik. Otpadne vode se prema ovoj podeli svrstavaju u četiri gurpe i njihove karakteristike su sledeće:

I grupa: U ovoj grupi otpadnih voda nalaze se neorganske materije u rastvorenom i nerastvorenom obliku koje poseduju specifične toksične osobine: arsen, bakar, olovo i drugi teški metali, oksidi i hidroksidi metala, sumporvodonik i druga jedinjenja sumpora, soli. Prilikom ulivanja ovih voda u recipijent dolazi do menjanja njegovih fizičkih i hemijskih osobina (boja, pH vrednost, tvrdoća).

II grupa: Toksično dejstvo ove grupe otpadnih voda je manje od prve grupe i nije specifično, a osnovne zagađujuće materije su suspendovane mineralne materije i sitne čestice minerala.

III grupa: Organske materije koje sadrži ova grupa otpadnih voda nemaju specifično toksično dejstvo. Iako ne sadrže toksične materije, njihovo negativno dejstvo ogleda se kroz trošenje velike količine kiseonika za oksidaciju, što dovodi do deficita kisonika u vodi recipijenta.

IV grupa: Otpadne vode koje sadrže organske primese sa specifičnim toksičnim dejstvom. U njima se mogu naći: fenoli, smole, boje, alkoholi, aldehidi, derivati nafre, jedinjenja sumpora, kiseline, baze, organske i neorganske soli i drugo. Iako slično deluju kao prva grupa otpadnih voda, dejstvo ove grupe je jače izraženo shodno tome da se mnoge supstance koje ulaze u njihov sastav sporo mineralizuju.

Uvođenjem ALGO Composter preparata u sistem za tretman otpadnih voda, dobijamo nekoliko prednosti:

- Smanjenje kapaciteta skladištenja otpadnih voda / Ostvarujemo veću efikasnost
- Smanjenje čvrstog ostatka usled mikrobiloškog razlaganja / Niži troškovi odlaganja
- Poboljšanje aerobne i aneorobne fermentacije / Dobijamo bolji kvalitet otpadnih voda
- Drastično smanjenje neprijatnih mirisa (amonijaka i sumpordioksida) u lagunama
- Smanjenje količine i toksičnosti organskog mulja, biohemiskom razgradnjom, od 30% do 40% u zavisnosti od količine organske materije
- Smanjenje neprijatnog mirisa (amonijak, vodonik-sulfid, merkaptani), u prvih petnaest minuta
- Aktivacija mikrobioloških procesa, hraneći i štiteći pozitivne mikroorganizme koji obezbeđuju proces fermentacije i razgradnju organskog otpada
- Redukcija patogene mikroflore
- Apsorpcija teških metala u oblike neškodljive za životnu sredinu

Biostimulatori na bazi algi